خداوند، ساخت غلاب ماهیگیری با استفاده از نوشابه گونـه های بیشماری را به منظور ما آفریده است. ساخت غلاب ماهیگیری با استفاده از نوشابه درون تمام دورانـها، ماهیگیران راههایی را به منظور صید ماهی اختراع و امتحان کرده اند. ساخت غلاب ماهیگیری با استفاده از نوشابه نخ و قلاب یگانـه روشی بود کـه قرنـها باقی بود. نتیجه آزمونـهای پر زحمت تلاش جمعی از صدها ماهیگیر درون نسلهای متفاوت بـه طراحی قلابهای ویژه با دهانـه، کمان، ساق، پیکان و چشم قلابهای ویژه انجامـید.
اصولأ تفاوت بین دوره ما و دوران گذشته درون خصوص محصولات پیشرفته، درون مفهوم سرعت، ابزارهای تولید پیچیده و مواد تشکیل دهنده مـی باشد. از سوی دیگر الگوهای قلابهای مقدماتی درون معرض تغییرات چندانی قرار نگرفته اند.
قلاب ماهیگیری یک نوع قلاب مـی باشد کـه از آن به منظور صید ماهی استفاده مـی شود. ممکن هست دارای پیکان نوک یـا بدون آن باشد. بطور معمول بـه نخ ماهیگیری متصل مـی شود و معمولأ قلاب درون ط پنـهان مـی گردد یـا درون زیر یـا درون ط های مصنوعی بـه همراه آن کشیده مـی شود.
بیشتر قلابهای ماهیگیری قدیمـی از استخوان و چوب تراشیده مـی شدند. بعدأ قلابهای فولادی بـه علت داشتن امتیـاز توانایی نفوذ بهتر رایج شدند. قلابهای ماهیگیری مدرن پیکاندار شدند و با آبکاری روکش برنز، نیکل یـا گالوانیزه ای بر روی آنـها جلا یـافتند و بشکل برنزی، نقره ای و خاکستری مات، رنگ آمـیزی شدند. البته قلابها درون محدوده ای از سایزهاي متفاوت به منظور ماهیـهای گوناگون قرار دارند. همچنین اشکال متفاوتی بعلت تفاوت ابعاد دهان ماهی و ایجاد برتری به منظور ماهیگیر وجود دارد.
امروزه تکنولوژی قلابهای جدید بـه آنـها اجازه مـی دهد که تا در رنگهای متفاوت شامل قرمز، سیـاه، سبز، طلایی و صورتی عرضه گردند. خصوصأ اینکه بسیـار نیز مردم پسند واقع شده اند. مثلأ ماهی کوچکی درون قاره آمریکا زندگی مـی کند (آزاد ماهی قرمز) کـه اگر از این قلابها بصورت و بدون ط استفاده کنید بخاطر رنگ آمـیزیشان آن را بـه دهان خواهد گرفت.
لازم بذکر هست که ماهیگیری با یک قلاب، نخ و چوب ماهیگیری، ماهیگیری ورزشی نامـیده مـی شود. ماهیگیری بـه روش نخ بلند یک روش ماهیگیری تجاری هست که از اتصال صد یـا صدها قلاب ط زدهِ آویخته از نخ اصلی تشکیل مـی شود. اینجانب درون برخی از نقاط از جمله سد 15 خرداد نمونـه ای از آن را دیده ام. یکی از بزرگترین کارخانـه های تولید قلاب ماهیگیری شرکت Mustad کشور نروژ مـی باشد.
انواع، اشکال و قسمتهای تشکیل دهنده قلاب ماهیگیری:
قلابها دارای اشکال متفاوتی مـی باشند ولی بطور کلی آنـها را بـه سه دسته تک شاخه، دو شاخه و سه شاخه تقسیم مـی نمایند.
شکل کلی قلابها تابع نوع کمان، نوک، ساق و چشم آن مـی باشد. قلابهای آب شیرین و آب شور درون هر کدام از پارامترهای مذکور تفاوتهایی با یکدیگر دارند.
در شکل ذیل قسمتهای مختلف قلاب با نامـهایشان نشان داده شده اند :
اندازه های قلاب :
متاسفانـه اندازه های یکسانی از اندازه های قلابها وجود ندارد. آشنایی بصری با الگوهای متفاوت قلاب تنـها نمونـه عملی به منظور ماهیگیر مـی باشد. اگرچه تلاشـهایی به منظور تنظیم استاندارد اندازه گیری قلابها بر حسبری از اینچ (واحد طول بریتانیـا معادل 2.54 سانتیمتر) صورت پذیرفته بود اما هرگز این سیستم محقق نشد زیرا تنـها بیـان کننده طول ساق قلاب بود.
در حقیقت یک قلاب دو که تا اندازه اصلی دارد کـه یکی از آنـها دهانـه قلاب مـی باشد کـه مـی توان الگوهای بسیـار زیـادی را به منظور آن متصور بود. دامنـه اندازه قلابها از 0/19 که تا 32 مـی باشد. سایز 0/19 بزرگترین ساق را داراست و سایز 32 کوچکترین قلاب محسوب مـی شود.
چشم قلاب :
چشم قلاب ماهیگیری درون انتهای ساق قلاب قرار دارد و معمولأ بصورت حلقه، یـا رینگ مـی باشد کـه نخ یـا لیدر درون آن محکم مـی گردد. انواع معمول چشم قلاب بـه شرح زیر مـی باشد :
1- چشم حلقه ای : ساخت غلاب ماهیگیری با استفاده از نوشابه چشمـی هست که قطر سیم (ضخامت مفتول قلاب) درون آن یکسان بوده و به شکل یک دایره عمود بر صفحه خود قلاب است. دایره چشم ممکن هست بسته یـا باز باشد. نوع بسته سخت تر و از اینرو قویتر است. نوع چشم باز معمولأ درون حیطه قلابهای ارزان قیمت مـی باشد.
2- چشم لحیمـی : چاک چشم این قلاب بـه ساق آن لحیم شده هست که چشم قلاب بسیـار قدرتمندی را فراهم مـی کند. قلابهایی کـه معمولأ درون صید ماهی های بزرگ استفاده مـی شوند، لحیم مـی گردند که تا حداکثر قدرت را فراهم کنند.
3- چشم مخروطی : درون چشم مخروطی ضخامت سیم قلاب بتدریج بطرف انتهای حلقه باریک مـی شود. این کار باعث کاهش وزن قلاب و مفید درون استفاده درون ساخت پشـه های مصنوعی است.
4- چشم دورزده : سیم چشم حلقه درون امتداد ساق قلاب ادامـه مـی یـابد. انتهای این سیم معمولأ نازک مـی شود. اگرچه مـیتواند بدون نازک شدن نیز ساخته شود. قلابهای چشم دورزده نقلأ درون ساخت پشـه های مرطوب مخصوص آزادماهی استفاده مـی شود.
5- چشم سوزنی : یک فایده چشم سوزنی این هست که مـیتوان آن را براحتی درون ط یـا تجهیزاتی همچون شناور عبور داد یـا داخل کرد. همچنین بسیـار قدرتمند مـی باشند و اتصال مطمئنی را فراهم مـی کنند.
6- چشم پارویی : درون آن انتهای ساق قلاب مسطح شده هست و نخ ماهیگیری درون امتداد ساق قلاب بـه آن متصل مـی شود. انتهای مسطح از لغزش گره و خارج شدن آن از قلاب، جلوگیری مـی نماید. از چشم پارویی ها درون نمونـه های اندازه متوسط درون ماهیگیری تجاری بیشتر استفاده مـی شود. کاربرد بیشتر آن درون آبهای شیرین مـی باشد.
7- چشم چرخان : این نوع درون قلابهای قوی خاص ماهیـهای بزرگ دریـایی بکار مـی رود. چشم آن متحرک بوده و بدور محور ساق قلاب دوران مـی کند.
وضعیتهای قرارگیری عمومـی چشم قلاب :
وضعیت قرار گیری چشم قلاب یک فاکتور مـهم به منظور رسیدن بـه بالاترین پتانسیل عملکرد قلاب خصوصأ درون ط های مصنوعی مـی باشد. چهار نوع وضعیت را درون اشکال زیر مشاهده مـی نمایید :
1- چشم مستقیم : چشمـی هست که درون امتداد محور ساق قلاب بوده و وضعیت استاندارد چشم قلاب است.
2- چشم بالا : چشمـی هست که بـه سمت پشت ساق قلاب خم شده هست و به منظور به حداقل رساندن مانع درون حدفاصل نواق بـه طرف بیرون خم شده است.
3- چشم پایین : چشمـی هست که بـه طرف داخل ساق قلاب خم شده هست و به منظور نفوذ بهتر درون هنگام ضربه زدن بـه سوی نوک مایل مـی باشد.
4- چشم موازی : چشمـی هست که با خم قلاب موازی مـی باشد.
ساق قلاب :
ساق قلاب حکم پای قلاب را دارد و از بالای کمان که تا چشم قلاب امتداد دارد. ساق قلابها درون اشکال بسیـار متفاوتی درون کارخانـه ها ساخته مـی شوند. درون ذیل آنـهایی کـه بیشتر معمول مـی باشند را تشریح خواهیم کرد :
1- ساق مستقیم : درون این قلابها ساق از چشم که تا کمان قلاب بصورت مستقیم مـی باشد و اندازه آنـها متناسب با دهانـه قلاب مقداری ثابت دارد.
2- ساق منحنی : این ساقها اغلب بـه دلایل خاصی منحنی شده اند که تا با حالت طبیعی و شکل ظاهری پشـه ها تطبیق یـابند. انواع گوناگونی از قلابهای پشـه با اشکال متفاوت نیـاز هست تا بتوان فرم مخصوص بدن آنـها را شبیـه سازی نمود. این قلابها به منظور یـافتن لارو حشرات، شفیره و ط های کرمـی شکل بسیـار مناسب مـی باشند.
3- ساق خاردار : به منظور اینکه بتوان ط را بر روی قلاب مانند کرمـها و تکه گوشتها محکم کرد، یک یـا چند خوار درون پشت یـا جلوی ساق قلاب تعبیـه شده است.
نوک قلاب :
انتهای نوک قلاب جهت نفوذ درون دهان ماهی با استفاده از کمـی نیرو (ضربه زدن) تیز شده است. بعلاوه نوک قلاب مـی بایست درون یک دوره زمانی نسبتأ طولانی تیز باقی بماند. پیکان پیش آمدگی ای هست که درون امتداد عجهت قلاب به منظور نگه داشتن و عدم خارج شدن آن از دهان ماهی ادامـه یـافته است. درون ادامـه بـه بیـان نمونـه هایی از آن مـی پردازیم :
1- نوک نیزه ای : اینـها یک نوع استاندارد نوک قلاب هستند. شکل جامع نوکهای نیزه ای درون کارخانـه های مختلف متفاوت است.
2- نوک لبه چاقویی : قلابهای نوک لبه چاقویی بسیـار تیز بوده و اصولأ به منظور صید ماهیـهای بزرگ مورد استفاده قرار مـی گیرند. دو پهلوی نوک قلاب کوبیده شده است. سطح داخلی پیکان مسطح هست و از حالت نرمال پهنتر مـی باشد. بنابراین یک ماهی بزرگ بسختی مـی تواند از دست آن خلاص گردد.
3- نوک سوزنی : درون آن از فرایند تکنولوژی پیشرفته به منظور ساخت نوکهای مرغوب و بسیـار پیشرفته استفاده مـی شود. سیم راست شده و بوسیله یک ماشین برش داده مـی شود و سپس بطرف دستگاه سنگ سمباده انتقال مـی یـابد و در آنجا نوک آماده مـی گردد. نوک سوزنی از تمام جهت برایب شکل مخروطی کوبیده مـی شود. اگر این مراحل بدرستی انجام شود دارای بهترین کیفیت مـی باشد. البته نوک سوزنی بـه راحتی نوک بدون پیکان نفوذ نمـی کند اما ماهی را بهتر نگه مـی دارد.
4- نوک مقعر : قلابهای نوک مقعر یک ایده جدید مـی باشد کـه مزایـای نوک سوزنی (سریع و آسان درون نفوذ و فوقالعاده تیز) با پارامترهای قدرت و ماندگاری درماهی را با یکدیگر پیوند زده هست که نتیجه آن بوجود آمدن قلابی با ویژگیـهای نوک تیز چسبنده است. از نوک سوزنی قدرتمندتر است. بیشتر قلابهای امروزی بـه سبب پایداری درون نفوذ راحتتر و عملکرد بهتر از این نوع تولید مـی شود.
5- نوک بدون پیکان : اگرچه قلابهای بدون پیکان درون زمانـهای خیلی قبل از بوجود آمدن هرگونـه ایده ساخت پیکانـها، به منظور نگه داشتن صید مورد استفاده بود اما اخیرأ یعنی که تا قبل از قرن بیستم که تا زمانیکه ادارات محیط زیست و حفاظت از جمعیت ماهیـان دستورالعملهای مربوطه را اعمال د، این نوع قلابها مورد استفاده عموم نبود. ماهیگیری بگیر و رها کن درون بسیـاری از کشورها عمومـی هست و درون برخی از آیین نامـه های محلی بطور صحیح درون جهت حفاظت از جمعیت ماهیـها مرسوم شده است. لذا به منظور اینکه آسیب کمتری بـه ماهیـها وارد آید این قلابها مجددأ رایج گردید.
6- نوکهای پوزه دار : این نوع قلاب دارای نوک خمـیده بر روی ساق قلاب است. نوک پوزه ای مورد استفاده عالی درون ط ماهیگیری به منظور آبهای شور مـی باشد.
7- نوک دابلین : درون این حالت نوک قلاب بـه سمت خارج ساق به منظور فراهم نمودن نفوذ سریع خم شده است. شاید این اندک زاویـه بـه خارج کامـیابی بهتری را درون صید با برخی از پشـه های مصنوعی و ماهیـهای بزرگ دریـایی فراهم نماید.
منبع : انجمن گسترش و آموزش ماهیگیری ورزشی
[آموزش ماهیگیری لوازم ماهیگیری ساخت غلاب ماهیگیری با استفاده از نوشابه]